Food Industry

อุตสหกรรมอาหาร

จากสถานการณ์ในปัจจุบันที่อุตสาหกรรมอาหารมีการแข่งขันสูงมากขึ้น ซึ่งประเทศไทยเป็นผู้ส่งออกอาการที่สำคัญให้กับต่างประเทศ โดยการ ผลิตสินค้าที่มีความปลอดภัยเพื่อที่จะนำมาบริโภค และมีคุณภาพตรงกับมาตรฐานในระดับสากลที่กำหนดไว้ รวมทั้งตรงตามความต้องการของลูกค้า จึงกลายเป็นข้อกำหนดพื้นฐานที่สำคัญสำหรับผู้ผลิต ดังนั้น การนำระบบมาตรฐานที่มีประสิทธิภาพเข้ามาช่วยในการประกอบธุรกิจ เพื่อที่จะทำการพัฒนา ปรับปรุง และ ปรับเปลี่ยนจะทำให้องค์กรมีความสามารถในการแข่งขันและเพิ่มโอกาสทางธุรกิจให้กับองค์กรมากขึ้น โดยตัวอย่างองค์กรที่สามารถนำระบบมาตรฐาน ISO มาใช้เพื่อพัฒนาองค์กรให้มีศักยภาพที่เพิ่มขึ้น

ระบบมาตรฐานที่เป็นพื้นฐานที่เกี่ยวข้องและสำคัญในภาคอุตสาหกรรมอาหารในระดับชุมชน หรือ สำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม(สสว. / SMEs) ได้แก่ “5ส”  เป็นกระบวนการหนึ่งที่ที่เหมาะสมและสามารถนำมาใช้เพื่อปรับปรุงแก้ไขงานและรักษาสิ่งแวดล้อมในสถานที่ทำงานให้ดีขึ้น ทั้งในส่วนงานด้านการผลิตและด้านการบริการ ซึ่งนำมาใช้ในการเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานขององค์กร ได้อีกทางหนึ่ง นอกจากนี้ยังมี “มาตรฐานสุขลักษณะที่ดีในการผลิตอาหาร (GHP, Good Hygiene Practice)”  เป็นมาตรฐานด้านความปลอดภัยทางอาหาร ที่มีการประยุกต์ใช้หลักเกณฑ์วิธีการที่ดีในการผลิตอาหารให้เหมาะสมและสอดคล้องกับกิจกรรมการผลิตอาหารของกลุ่มชุมชน  รวมทั้ง “HACCP” เป็นวิธีการที่มีการวิเคราะห์อันตรายและจุดควบคุมวิกฤต ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อความปลอดภัย ป้องกัน และลดอันตรายที่อาจเกิดขึ้นในห่วงโซ่อาหารตั้งแต่การผลิตจนถึงการจัดจำหน่ายและการเก็บรักษา

ส่วนองค์กรที่มีบุคคลากรที่มีศักยภาพและความพร้อมทั้งในด้านบุคลากร และ ทรัพยากร สามารถที่จะนำมาตรฐานพื้นที่เกี่ยวข้องที่ดำเนินอยู่แล้วมาต่อยอดในระบบขั้นต่อไปที่สูงขึ้น เพื่อให้กระบวนการต่างๆเป็นไปตามขั้นตอนและมาตรฐานที่ได้รับการยอมรับในระดับสากลที่กว้างมากขึ้น  รวมทั้งยังเป็นการเสริมภาพลักษณ์ให้กับองค์กร อาทิ  “BRC” เป็นมาตรฐานด้านความปลอดภัย และคุณภาพที่ต้องมีการกระทำให้สอดคล้องสำหรับองค์กร โดยมาตรฐาน BRC มีความสอดคล้องกับระบบ HACCP ยังรวม ISO22000  เป็นการบริหารงานความปลอดภัยทางด้านอาหาร โดยระบบจะเกี่ยวข้องกับการจัดการความปลอดภัยด้านอาหารในห่วงโซ่อาหาร เพื่อให้เป็นมาตรฐานกลางที่ครอบคลุมข้อกําหนดทุกมาตรฐานที่เกี่ยวข้องกับคุณภาพและความปลอดภัยของอาหาร นอกจากนี้ ก็ยังมี FSSC  เป็นระบบการจัดการความปลอดภัยทางอาหารสำหรับอุตสาหกรรมอาหาร โดยอยู่บนพื้นฐานของมาตรฐานระบบต่างๆที่เกี่ยวข้อง เช่น ISO 22000 หรือ ISO/TS22002-X เป็นต้น

นอกจากมาตรฐาน  5ส,  GMP/GHP,  HACCP,  BRC,  ISO22001,  และ  FSSC  แล้ว ยังมี ISO9001 ที่เป็นระบบมาตรฐานที่เกี่ยวข้องกับมาตรฐานระบบการบริหารงานคุณภาพ  เป็นระบบที่ทำให้ลูกค้าเกิดความเชื่อมั่นในกระบวนการต่าง ๆ ว่าได้รับการควบคุมและสามารถตรวจสอบได้ โดยผ่านระบบที่ระบุขั้นตอนและวิธีการทำงานที่มีระบบและได้รับการยอมรับระดับสากล โดยสภาพแวดล้อมของการทำงานในอุตสหกรรมด้านอาหารอาจจะก่อให้เกิดสิ่งต่างๆได้ อาทิ น้ำที่ผ่านกระบวนการผลิต  น้ำที่ผ่านการชำระล้างอุปกรณ์ต่างๆในการผลิต หรือแม้แต่วัสดุเหลือใช้ในระหว่างหรือหลังการผลิต  เป็นต้น โดยสิ่งต่างๆเหล่านี้อาจจะส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมได้ จึงควรมีการนำ ISO14001 มาใช้เพราะ เป็นระบบมาตรฐานสากลสำหรับระบบการบริหารจัดการสิ่งแวดล้อมขององค์กร เพื่อเพิ่มสมรรถนะและขีดความสามารถในด้านของสิ่งแวดล้อมทั้งภายในองค์กร และเพื่อความส่งเสริมความยั่งยืนด้านสิ่งแวดล้อมให้กับองค์ได้มากขึ้น  นอกจากนี้ในกระบวนการผลิตของอุตสาหรกรรมอาหารยังมีระบบที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม คือ ISO45001 ซึ่งเป็นมาตรฐานระบบการจัดการด้านอาชีวอนามัยและความปลอดภัย เพื่อส่งเสริมและช่วยให้องค์กรสร้างระบบการจัดการสุขอนามัยและความปลอดภัยขึ้นมา ทำให้เกิดการลดความเสี่ยงในการทำงานให้น้อยที่สุดและการปรังปรุงด้านความปลอดภัยและสภาพการทำงานโดยทั่วไป ส่งผลให้องค์กรสามารถระบุวิเคราะห์และประเมินความเสี่ยงต่าง ๆ ที่อาจจะมีผลกระทบต่อการปฏิบัติงานของพนักงาน รวมทั้งใช้เป็นมาตรการป้องกันเพื่อปรังปรุงสภาพแวดล้อมการทำงานได้ให้ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพมากขึ้น

มาตรฐานที่เกี่ยวข้อง